Z głębokim smutkiem zawiadamiamy, że w dniu 24 sierpnia 2022 r. w wieku 77 lat zmarł profesor Ryszard Jachowicz, emerytowany profesor Instytutu Systemów Elektronicznych Wydziału Elektroniki i Technik Informacyjnych Politechniki Warszawskiej, prodziekan ds. Ogólnych WEiTI (w latach 1984-1987), kierownik Zakładu Mikrosystemów i Systemów Pomiarowych (w latach 1997-2015), przewodniczący Polskiej Sekcji IEEE (w latach 1997-2002 oraz 2014-2015), członek wielu międzynarodowych komitetów naukowych, autor wielu książek z obszaru metrologii, mikrosystemów oraz czujników.
Urodził się 13 marca 1945 roku w Wilnie. W październiku 1945 roku zamieszkał w Olsztynie, gdzie ukończył szkołę podstawową i II Liceum Ogólnokształcące (1963). Studia na Wydziale Elektroniki Politechniki Warszawskiej (PW) ukończył w 1969 roku, uzyskując dyplom magistra inżyniera ze specjalnością Aparatura Elektroniczna. Pracę zawodową rozpoczął w Instytucie Lotnictwa w Warszawie (5 miesięcy), a w roku 1969 został przyjęty na studia doktoranckie w PW. Pracę doktorską "Pomiar przenikalności próbek dielektryków o nieregularnym kształcie" obronił (z wyróżnieniem) na Wydziale Elektroniki PW (1973). Od roku 1973 był zatrudniony na Wydziale Elektroniki PW w Instytucie Podstaw Elektroniki (obecna nazwa Instytut Systemów Elektronicznych), najpierw jako starszy asystent, a od roku 1974 — jako adiunkt. W roku 1974 został kierownikiem 15-osobowego Zespołu Naukowego Aparatury i Miernictwa Wielkości Nieelektrycznych.
W roku 1975 otrzymał Zespołową Nagrodę Ministra Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki, a rok później Nagrodę Zespołową Sekretarza Naukowego IV Wydziału Polskiej Akademii Nauk. W 1977 roku wyjechał na 10-miesięczny staż naukowy do National Bureau of Standards (Gaithersburg, USA), gdzie prowadził badania nad opracowanym przez siebie jeszcze w kraju i opatentowanym półprzewodnikowym czujnikiem wilgotności. Bezpośrednio po stażu przebywał na 6-miesięcznym kontrakcie jako research specialist w MIT (Massachusetts Institute of Technology), Electronic Enginery and Computer Science Department (Cambridge, USA). W roku 1979 podpisał 4-letni kontrakt na współpracę nad tym samym tematem pomiędzy Politechniką Warszawską a National Bureau of Standards, z MIT jako konsultantem.
W roku 1981 otrzymał stopień naukowy doktora habilitowanego na Wydziale Elektroniki PW, a w roku 1987 — stanowisko docenta (jego procedura awansowa była wstrzymana na 6 lat ze względów politycznych). W roku 1991 uzyskał tytuł profesora nadzwyczajnego w PW, w 1996 roku — tytuł profesora nauk technicznych, a w roku 2000 został mianowany profesorem zwyczajnym w PW. W roku 1992 pracował jako yisiting professor w Lehigh University, Bethlehem (USA), a w roku 1994 — w Technische Universitat w Wiedniu, gdzie prowadził wykład semestralny “New Constructions of Semiconductor Sensors".
Jego działalność naukowa koncentrowała się na badaniach w dziedzinie czujników pomiarowych (głównie półprzewodnikowych i cienkowarstwowych). Prowadzone przez niego prace dotyczyły: nowych metod pomiaru, nowych konstrukcji czujników, ich technologii i modelowania w pomiarach wilgotności ciał stałych i gazów (czujniki sorpcyjne, detektory punktu rosy), w pomiarach ciśnienia, przepływu cieczy i gazów. Ponadto prowadził badania m.in. w dziedzinie wieloparametrowych metod pomiaru oraz interfejsów czujników inteligentnych (kontaktów backside interfejsów bezkontaktowych).
Był autorem lub współautorem 11 patentów oraz 106 artykułów i referatów konferencyjnych (z czego więcej niż połowa została opublikowana za granicą), w tym 8 referatów zaproszonych, z czego 5 na konferencjach międzynarodowych. Był inicjatorem nowych obszarów badań w swoim Instytucie w zakresie pomiarów wilgotności gazów (1975), przepływów cieczy (1976), pomiarów wieloparametrowych (1979), przepływów gazów (1983), pomiarów ciśnienia (1987), czujników inteligentnych (1989) i specjalizowanych interfejsów do czujników inteligentnych (1995). Prace te zaowocowały 6 obronionymi pracami doktorskimi (w tym 2 z wyróżnieniem) oraz wieloma opracowaniami badawczymi wykonywanymi na zlecenie programów węzłowych, rządowych i przemysłu.
Był kierownikiem 4 grantów Komitetu Badań Naukowych (w tym 1 projektu badawczego zamawianego), 5 projektów międzynarodowych (2 z USA, 2 Copernicus, 1 Tempus). Od 2000 roku był kierownikiem Priorytetowego Programu Badawczego w Politechnice Warszawskiej pt. “Mikrosystemy — konstrukcje, technologie, projektowanie". Prowadził wykłady na Wydziale Elektroniki i Technik Informacyjnych Politechniki Warszawskiej z “Miernictwa wielkości nielektrycznych" (do 1989), “Podstaw czujników pomiarowych" i “Czujników półprzewodnikowych". Zorganizował Laboratorium Czujników Pomiarowych (studenckie), a od roku 1991 był kierownikiem specjalności Systemy Pomiarowo-Kontrolne.
Pełnił następujące funkcje: prodziekana ds. ogólnych Wydziału Elektroniki (1984-1987), kierownika Zakładu Miernictwa i Optoelektroniki w Instytucie Systemów Elektronicznych (od 1997), przewodniczącego Komisji Rady Wydziału ds. Badań Naukowych (od 1991), członka Komisji Rektorskiej ds. Badań Naukowych (od 1996), członka Sekcji Komitetu Badań Naukowych “Miernictwo Interdyscyplinarne" (konkurs III, IV, V, VI, VII) i jej przewodniczącego (konkurs IV i V).
Był członkiem wielu komitetów, rad i towarzystw naukowych: Komitetu Metrologii i Aparatury Naukowej PAN (od 1991), przewodniczącym Sekcji Czujników i Przetworników Pomiarowych tego Komitetu (od 1991), przewodniczącym Rady Naukowej Przemysłowego Instytutu Elektroniki (od 1999) i członkiem (od 1991), Senior Member międzynarodowego stowarzyszenia IEEE (od 1981), członkiem Zarządu Polskiej Sekcji IEEE (od 1982), wiceprzewodniczącym (1993-1997) i przewodniczącym tego Zarządu (od roku 1997, 2. kadencje), członkiem Zarządu i współzałożycielem Polskiego Towarzystwa Techniki Sensorowej (od 1992) oraz członkiem Steering Committee Międzynarodowej Konferencji Eurosensors (od 1994).
Był przewodniczącym krajowej konferencji “Czujniki Optoelektroniczne i Elektroniczne — COE '94" (współprzewodniczącym w roku 1990, wiceprzewodniczącym w latach 1992 i 1996), przewodniczącym międzynarodowej konferencji Eurosensors '97 i Krajowego Kongresu Metrologii KKM 2001. Był również członkiem rad programowych i komitetów redakcyjnych czasopism naukowych: “Metrologia i Systemy Pomiarowe" PAN (od 1995), “Elektronizacja" Sigma (od 1990) i “Elektronika" Sigma (od 1994) oraz członkiem komitetów naukowych konferencji międzynarodowych: Transducers '95 i 2001; Eurosensors '94, '96, '97 (przewodniczący), '98, '99, '2000 i wielu konferencji krajowych. Był recenzentem czasopisma “Sensors & Actuators".
Odznaczony The IEEE Third Millennium Medal, Złotą Odznaką Naczelnej Organizacji Technicznej (NOT), Nagrodą Sekretarza Naukowego PAN, Medalem im. prof. Mieczysława Pożaryskiego (SEP), Medalem im. prof. Pawła Jana Nowackiego (SEP), Medalem im. prof. Janusza Groszkowskiego (SEP), Złotym Krzyżem Zasługi RP i Medalem Komisji Edukacji Narodowej. Był Członkiem Honorowym Polskiego Towarzystwa Techniki Sensorowej. Uzyskał również nagrody I-go i II-go stopnia Rektora Politechniki Warszawskiej (łącznie kilkanaście), nagrodę za najlepszy referat w Hong Kong (2008 r.) oraz 6 wyróżnień za działalność w Institute of Electrical and Electronics Engineers IEEE.
Opracowanie: Jerzy Szczurowski
Zaczerpnięto z pracy:
Pod red. J.S. Bobera i R. Z. Morawskiego: "Profesorowie i docenci Wydziału Elektroniki i Technik Informacyjnych Politechniki Warszawskiej 1951-2001". Oficyna Wyd. PW, Warszawa 2001. ISBN 83-914580-3-2.